RUMIJA jahta kralja Nikole, uništenje.

Jahta Rumija (crnogorski državni brod za kralja Nikolu) građena 1899g. u engleskoj, duljine 47 m, širine 4,7 m, brzine 12,5 čv, oko 250 t, bez naoružanja. Jahtu je sultan Abdul Hamid poklonio Kralju Nikoli 1905g.

Jahta RUMIJA se pokazala kao izuzetno upotrebna u snabdjevanju Crne gore, prevozom materjala i trupa od Medove do ušća Bojane, pre svega teglenjem jedrenjaka i teglenica. Luka Bar je bila kontrolisana od austrougarskih snaga iz Boke, pa je sam transport bio rizičan I zahtjevao angažovanje velikih pomorskih snaga. Do 3. februara 1915 u luku Bar su uplovila dva teretna broda u pratnji razarača i na većoj udaljenosti sastava oklopnih krstaša, koja su istovarila 1500 t materjala, pod udarima neprijateljskih hidroaviona. Zato je snabdjevanje iz Medove u koju su uplovljavali talijanski brodovi, bilo bezbjednije a i redovnije.

14. februara 1915g izviđanjem iz vazduha, viđena su visini Rt Menderasa dva broda, za jednog se predpostavljalo da je Rumija, a drugi je bio nepoznat ploveći objekat. Zaista je to bila Rumija koja je prevozila teret iz Medove u Bar.

Poslane su dvije torpiljarke Tb68 i Tb15, u pratji razarača Csikos, da indentificiraju brodove I poduzmu odgovarajuću akciju. Kada su torpiljarke stigle brodovi su već nestali. Komandant Tb 68 ,Wallner ,je odlučio da uđe u luku Bar, kako bi pronašao osmotrene brodove. U luci je bila Rumija i dva italijanska jedrenjaka. Torpiljarka 68 uplovila je u luku da zarobi kraljevsku jahtu Rumiju i uzme je u tagalj. Međutim baterija sa Ratca je otvorila vatru i omela torpiljarku u njenom naumu. Torpiljarka se povukla uzvraćajući art. vatru.U međuvremenu je stigao i razarač Csikos koji je otorio vatru na magazine u luci i u blizini mola. Progovorile su i baterije sa Šušana I Volovice, ali bez ikakvog rezultata, Razarač je na povratku otvorio vatru i na bateriju koja je bila smještena na Crnom ratu, od koje nije uzvraćena paljba. Posle toga se sastav povukao u Boku.

Austrougarske podmornice su stajale redovno u zasjedi pred Crnogorskom obalom.. 22. februara 1915 , rano ujutro Rumija sa 86 dobrovojaca iz amerike, krenula je iz Medove, tegleći dva jedrenjaka sa materijalom. Pred ušćem Bojane komandant Rumije primjeti dvije podmornice, pa se usidrio pred albanskom obalom. Noću je nastavio do Ulcinja. Tu je ugledavši periskop podmornice otpustio tegalj naredivši jedrenjacima da uz obalu nastave u Bar, a Rumiju je nasukao na pješčanu obalu. Jedrenjake je zarobila podmornica I sa njima se uputila put Boke, a druga podmornica je ostala u blizini nasukane Rumije. Dobrovoljci sa Rumije otvorili su revolversku vatru na podmornicu, ali jih je komandant zaustavio i iskrcao jih u Ulcinj. Pod okriljem noći mu je uspjelo osukati brod I pobjeći prema jugu, a podmornica je krenula prema Boki.

Osmatranjem, uglavnom iz vazduha je primjećeno veliko značenje Rumije, jedinog većeg Crnogorskog broda za snabdjevanje crnogorske vojske, ona je teglila jedrenjake uzvodno uz Bojanu,a u vrjeme tišine u Ulcin i Bar. Da bi eliminirali mogućnost takvog snabdjevanja komanda V diviziona naredila je akciju razarača i torpiljarki na luku Bar. Kao datum akcije je određen 1 na 2. Mart. Oko ponoći razarači Csikos, Streiter, Ulan kao i torpiljarke 57, 66 I 67 napustili su Bokokotorski zaliv. Imali su zadatak da zarobe ili potope Rumiju, da postave sidrene mine u luci, unište molo i skladišta. Csikos je zauzeo poziciju 800-1000m, vani od punte Volovica, Streiter 500m od Csikosa, a Ulan 2000m istočno od punte Volovica. Oko 2h I 30 minuta brodovi su bili na položaju. Iznenada je počeo jak lebić, dižući more. . Torpiljarke su se ušunjale u luku. Csikos koji se valjao na moru nije pouzdano mogao gađati, a postojao je I strah da ispaljeni projektili zalutaju u unutrašnju luku, gdje su za to vrjeme operirale torpiljarke. Tb 67 je ispalila jedan torpedo u drveni gat i u popunosti ga uništila. Tb 66 je postavila tri mine 6m od mola, između prvog i trećeg magazine ,gdje su bila improvizovana mjesta za privez. Sa torpiljarke se iskrcao i mali diverzantski odred koji je štićen od tri mitraljeza specialno za tu priliku ukrcana na brod. Mrkojevački bataljon koji je branio Bar povukao se na udaljenije položaje u blizini Topolovice, tako da na samom gatu nije bilo odpora. Odred nije uspio u uništavanju materjala, jer se pokazalo da je material hrpa odpadaka, a u hangar se nalazilo samo nešto kukuruza. Tb 57 nije mogla pristati uz bok Rumije usled jakov vjetra, pa je potpomognita sa Tb 67 iskrcala jednog oficira i šest mornara na Rumiju, napuštenu od posade,koji su odrešili konope , a torpiljarke su otvorile mitraljesku i topovsku vatru radi posredne zaštite iskrcanog odjela . Mornari nisu mogli slipovat katanac sidra (Rumija je bila u četverovezu) pa su torpiljarke krmu okrenule prema izlazu iz luke. Na torpiljerke je otvorena artiljerijska paljba,a mornari prekrcani na Rumiju postavili eksploziv na sidrene lance, koji je eksplodiravši oslobodio brod. Rumija je nošena prema NE i u tim uslovima ( valjanje, smanjivanje brzine torpiljarki , artiljerijska vatra) odlučeno je da se odustane od teglja i da se jahta potopi.Torpiljarka Tb 57 je vratila na brod iskrcane mornare i u 3h 45 minuta sa distance 200m lansirala torpedo koji je prepolovio Rumiju, poslavši je na dno. Tb 66 je potopio dvije maone. Sastav se bez gubitaka povukao u 0400 i u koloni uplovio u Boku. Mine položene blizu gata bile su nađene 10 dana kasnije od crnogorskih organa , isto kao i tri mine na ulazu u luku. Te mine su dignute tek po austrougarskoj okupaciji Bara. Gubitak Rumije je bio znatan gubitek, jer je ta parna jahta bila za Crnu goru od velike koristi.